ZBIORY ZABYTKOWE - Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emanuela Smołki w Opolu

Używamy plików cookies, aby pomóc w personalizacji treści, dostosowywać i analizować reklamy oraz zapewnić bezpieczne korzystanie ze strony. Kontynuując, wyrażasz zgodę na gromadzenie przez nas informacji. Szczegóły znajdziesz w zakładce: Polityka prywatności.

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w zamku w Rogowie Opolskim gromadzi swoje zabytkowe zbiory. Przebywający w zamku badacze dawnych dziejów, historycy sztuki i literatury mają okazję poznać interesujące ich europejskie zabytki piśmiennictwa i ikonografii gromadzone przez WBP od kilkudziesięciu lat.

Na szczególną uwagę zasługują rękopisy: pergaminowe spisane w XIV wieku w kancelariach książąt opolskich, urbarz miasta Niemodlina z 1581 r., akt nadania szlachectwa Luzo Dolbergowi z 1713 r. spisany na pergaminie i ozdobiony pięknym herbem nobilitacyjnym. Są też akta kościelne, miejskie i szkolne, archiwa rodzinne, pamiętniki i kroniki. Do bardziej znaczących dokumentów można zaliczyć korespondencję, jaką otrzymywali dawni właściciele rogowskiego zamku – Kurt von Haugwitz oraz jego syn Paul. Ten drugi korespondował z arystokratami i ludźmi pióra z całej Europy. Z zachowanych 105 listów warto wymienić, wysłany z Wenecji 6 maja 1817 r., list od angielskiego poety Byrona. Ważna i wzruszająca jest korespondencja Komisarza Komunikacji w Organizacji Narodowej powstania styczniowego – Jana Jeziorańskiego do żony Wandy. Są to dwa pełne czułości listy, wysłane z Cytadeli 3 i 31 lipca 1864 r. 5 sierpnia Jan Jeziorański został stracony. Dużą wartość przedstawiają starodruki, wśród nich cztery inkunabuły z najcenniejszym Missale Vratislaviense, wydrukowanym w 1499 r. w Moguncji przez Piotra Schöffera. Mszał ozdabia drzeworyt ukazujący Chrystusa na krzyżu, z Marią i św. Janem. Podobna scena, ale już w wersji ręcznie kolorowanej, pojawia się również w Missale secundum Ritum et diecesim Wratislaviensis, wydanym w Bazylei w 1519 r. przez T. Wolffa. Ze względu na liczne drzeworyty artystów z kręgu Cranacha szczególnie cenna jest Hauspostille M. Lutra, wydana w 1547 r. w Wittenberdze w oficynie H. Luffta. Ze znaczących europejskich oficyn wydawniczych pochodzą także: M. Kromera – De origine et rebus gestis Polonorum libri XXX (Bazylea, oficyna Oporinusa 1555 r.); C. Peucerusa – Hypotheses Astronomicae (Wittenberga, oficyna J. Schwerteliusa 1571 r.); D. Chytraeusa – Regulae vitae (Wittenberga, oficyna J. Cratona 1567 r.). Część starodruków wydano w znanych polskich oficynach Krakowa: Mikołaja z Błonia – Tractatus sacerdotalis de sacramentis (u Jana Hallera w 1519 r.), M. Jaskiera – Juris Provincialis quod speculum Saxonum (u Hieronima Wietora w 1535 r.), Biblia to jest Księgi Starego y Nowego Testamentu w tłumaczeniu Jakuba Wujka (w oficynie Łazarza Andrysowica w 1599 r.), P. Skargi – Kazania (u Andrzeja Piotrkowczyka w 1602 r.), J. B. Boterusa – Relatiae powszechne abo Nowiny pospolite (u Mikołaja Loba w 1609 r.).

Wśród zbiorów kartograficznych dominują mapy Śląska, m.in.: Slesiae Descriptio XV Nova Tabula z 1545 r. – drzeworytowa mapa Sebastiana Münstera wydana w Bazylei u H. Petriego; Silesiae typus descriptus et editus a Martino Heilwig Neisense – przeróbka mapy Marcina Helwiga z Nysy, wykonana przez Abrahama Orteliusa i zamieszczona w jego atlasie Theatrum Orbis Terrarum (wydanie antwerpskie 1592 r.). Najliczniejszy zbiór map pochodzi z XVIII wieku. Pośród nich warto wymienić Atlas Silesiae id est Ducatus Silesiae, wydany w 1750 r. w oficynie Spadkobierców Homanna. W atlasie, na który składa się 20 miedziorytowych map zdobionych pięknymi barokowymi kartuszami, znalazła się również rękopiśmienna mapa księstwa kłodzkiego.

Zbiory graficzne to miedzioryty, akwaforty i staloryty powstałe w warsztatach mistrzów niderlandzkich, francuskich, włoskich, polskich i niemieckich. Najstarsze z nich a jednocześnie najcenniejsze, wykonane techniką miedziorytu w warsztacie Hendrika Goltziusa w 1590 r., ilustrują Metamorfozy Owidiusza. Miedzioryty Aegidiusa Sadelera, wydane w 1606 r. w Pradze, pokazują zabytki architektury Imperium Romanum. Z XVIII i XIX wieku pochodzą grafiki reprodukcyjne powstałe według obrazów znanych europejskich malarzy. Wśród polskich grafik na szczególną uwagę zasługują akwaforty Kajetana Wincentego Kielisińskiego – bibliotekarza, historyka i grafika, który w małych formach graficznych zarejestrował sceny z życia codziennego polskich chłopów i mieszczan w XIX w. Utrwalił też dla potomnych wiele zabytków architektury, sfragistyki i heraldyki polskiej.

Udostępnij