Kim byli sowieccy urzędnicy, którym przypadło zadanie administrowania okupowanymi w latach 1939–1941 ziemiami Rzeczypospolitej? Skąd się wzięli i w jaki sposób zabrali się do roboty? Komu spośród miejscowych proponowali współpracę i na jakich warunkach? I co z tego wyszło?
Ruling serfs [sprawujący władzę niewolnicy] – absolutni władcy w stosunku do podległych im pracowników i zarazem ludzie całkowicie bezbronni wobec stojących wyżej w hierarchii partyjno-urzędniczej – pisał o sowieckich aparatczykach historyk Rosji sowieckiej, Moshe Levin. Wprowadzony współcześnie termin prekariat idealnie pasuje do określenia sytuacji sowieckiego personelu partyjno-administracyjnego pozbawionego, zarówno na ziemiach okupowanych jak i na rdzennych obszarach ZSRR, jakichkolwiek gwarancji i zabezpieczeń.
Jan Tomasz Gross
Jan Tomasz Gross , ur. 1947 roku w Warszawie, polsko-amerykański socjolog i historyk , specjalizujący się w europejskiej historii XX wieku i historii zagłady Żydów, profesor Wydziału Historii Uniwersytetu w Princeton.
W 1965 roku rozpoczął studia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, później przeniósł się na socjologię. Po zaangażowaniu się w protesty studenckie w marcu 1968 roku został aresztowany na pięć miesięcy . W wyniku nagonki antysemickiej zdecydował się na emigrację. W 1969 roku wraz z rodzicami, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych . W 1975 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Yale, gdzie pracował do 1984 roku. Od 2003 roku jest profesorem historii Uniwersytetu w Princeton.
Autor m. in. książek Sasiedzi , dotyczącej pogromu w Jedwabnem oraz Strach , w której zajął się problemem pogromów kieleckiego, krakowskiego i rzeszowskiego .
Obecnie mieszka w Berlinie .
