Spotkanie autorskie: Joanna Wańkowska-Sobiesiak: „Buty Agaty”

Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1945 roku wiele mieszkanek byłych Prus Wschodnich doświadczyło pracy w sowieckich obozach. Te z nich, które pozostały, musiały zmierzyć się z funkcjonowaniem w nowej rzeczywistości Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Zapraszamy na spotkanie autorskie z Joanną Wańkowską-Sobiesiak, autorką zbioru reportaży „Buty Agaty”.

Przeprowadzone rozmowy nawiązują do wspomnień bohaterek z czasu wkroczenia Armii Czerwonej na teren byłych Prus Wschodnich w 1945 r., poprzez wywózkę do sowieckich łagrów aż do chwili obecnej. Tytułowe „Buty Agaty” to metafora marzeń wywiezionych, wysiedlonych, wypędzonych oraz tęsknoty zmarzniętego człowieka do ciepła i poczucia bezpieczeństwa.

Czternaście adresów, tyle zanotowałam w brulionie w kratkę. To adresy tych kobiet, z którymi będę rozmawiać. Mieszkanki podolsztyńskich wsi i Olsztyna. Biedne, bogate. Wykształcone i niewykształcone. Brzydkie, ładne. Ale wszystkie stare i wszystkie z podobnym bagażem doświadczeń. [Naszą historię zaczniemy] wtedy, kiedy moje bohaterki miały po 16-19 lat. Był mroźny styczeń 1945 roku...

Dwujęzyczna, wydana w językach polskim i niemieckim książka ukazała się w 2014 roku z inicjatywy Olsztyńskiego Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej.

Zapraszamy serdecznie w piątek, 7 listopada 2025 r., o godzinie 17:00 do siedziby Centrum przy ul. Szpitalnej 11 w Opolu. Spotkanie poprowadzi Ewa Stolz. Uprzejmie prosimy o potwierdzenie udziału mailowo na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub telefonicznie pod numerem: +48 77 407 50 12. Wstęp wolny. Zapraszamy! 

Joanna Wańkowska-Sobiesiak to dziennikarka, reportażystka i pisarka, autorka 16 książek, zawierających głównie reportaże pokazujące obraz dramatycznych wydarzeń oglądanych poprzez pryzmat doświadczeń zwykłego człowieka, uwikłanego przez przypadek, bądź z wyboru w wielką historię. Pierwsza z nich „Za mało na Polaka, za mało na Niemca” została doceniona w 15. Roczniku Polsko-Niemieckim, wydawanym przez Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Joanna Wańkowska-Sobiesiak przez dwanaście lat pełniła funkcję Pełnomocnika Wojewody Warmińsko–Mazurskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. W latach 2002–2011 była prezesem olsztyńskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Prezentacja wystawy „Nieznana historia kobiet. Ucieczka, wypędzenie i integracja” oraz wydarzenia towarzyszące realizowane są w ramach projektu „Frauen und der Krieg – Ungesagte Geschichten”, dofinansowanego ze środków Haus des Deutschen Ostens za pośrednictwem Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce. 

Autorenlesung: Joanna Wańkowska-Sobiesiak: „Agates Schuhe”

Nach dem Einmarsch der Roten Armee im Jahr 1945 mussten viele Bewohnerinnen des ehemaligen Ostpreußens in sowjetischen Lagern arbeiten. Diejenigen, die blieben, mussten sich mit den neuen Lebensumständen in der Volksrepublik Polen auseinandersetzen. Wir laden Sie zu einer Autorenlesung mit Joanna Wańkowska-Sobiesiak ein, der Autorin der Reportagesammlung „Buty Agaty” (Agates Schuhe).

Die geführten Gespräche beziehen sich auf die Erinnerungen der Protagonistinnen aus der Zeit des Einmarsches der Roten Armee in das ehemalige Ostpreußen im Jahr 1945, über die Deportation in sowjetische Lager bis hin zur Gegenwart. Der Titel „Agates Schuhe” ist eine Metapher für die Träume der Vertriebenen und für die Sehnsucht eines frierenden Menschen nach Wärme und Geborgenheit.

Vierzehn Adressen, so viele habe ich mir in meinem Schreibblock notiert. Die Adressen der Frauen, mit denen ich sprechen werde. Einwohnerinnen von Allenstein und den umliegenden Dörfern. Arme, reiche. Gebildete und Ungebildete. Hässliche, schöne. Aber alle alt und mit ähnlichem Gepäck an Erfahrungen. [Unsere Geschichte beginnt] da, als meine Heldinnen 16-19 Jahre jung waren. Es war ein eisiger Januar im Jahre 1945...

Das zweisprachige, in polnischer und deutscher Sprache erschienene Buch wurde 2014 auf Initiative der Allensteiner Gesellschaft Deutscher Minderheit herausgegeben.

Wir laden Sie herzlich am Freitag, den 7. November 2025, um 17:00 Uhr in den Sitz des Zentrums in der ul. Szpitalna 11 in Oppeln ein. Die Veranstaltung wird von Ewa Stolz moderiert. Wir bitten Sie, Ihre Teilnahme per E-Mail an Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. oder telefonisch unter +48 77 407 50 12 zu bestätigen. Der Eintritt ist frei. Wir freuen uns auf Sie!

Joanna Wańkowska-Sobiesiak ist Journalistin, und Autorin von Büchern und Reportagen von 16 Büchern, die hauptsächlich Texte enthalten, die dramatische Ereignisse aus der Perspektive eines gewöhnlichen Menschen zeigen, der zufällig oder freiwillig in die große Geschichte verwickelt wurde. Das erste dieser Bücher, „Za mało na Polaka, za mało na Niemca” (Zu wenig für einen Polen, zu wenig für einen Deutschen), wurde im 15. Jahrbuch der polnisch-deutschen Beziehungen gewürdigt, das vom Institut für Politikwissenschaften der Polnischen Akademie der Wissenschaften herausgegeben wird. Joanna Wańkowska-Sobiesiak war zwölf Jahre lang Beauftragte des Woiwoden von Ermland-Masuren für nationale und ethnische Minderheiten. Von 2002 bis 2011 war sie Vorsitzende der Allensteiner Abteilung des Verbandes Polnischer Journalisten.

Die Präsentation der Ausstellung „Ungehört – die Geschichte der Frauen. Flucht, Vertreibung und Integration” sowie die Begleitveranstaltungen werden im Rahmen des Projektes „Frauen und der Krieg – Ungesagte Geschichten” realisiert und  vom Haus des Deutschen Ostens über den Verband der deutschen sozial-kulturellen Gesellschaften in Polen finanziert.